kurator: Weronika Trojańska
Inżynier, poeta, wizjoner, fizyk, badacz, wynalazca. Ksawery Sominski to artysta, którego twórczość zdradza dziwną komitywę z ironią losu i meandrami historii. Działalność Sominskiego, urodzonego w 1923 roku w podwarszawskim Milanówku, nie była dotąd bliżej znana polskiej publiczności. Artysta, który podczas II wojny światowej został zmuszony wyemigrować do Belgii, spędził całe życie poza granicami ojczystego kraju. Jego prace prezentowane były na wielu wystawach, zarówno zbiorowych jak i indywidualnych, na całym świecie (m.in. w Kunsthalle Wien w Wiedniu, Nationalgalerie w Berlinie czy w MOMA w Nowym Jorku), znajdują się także w prestiżowych kolekcjach (m.in. De Pont, Tilbury, Holandia; Kunstmuseum, Bern, Szwajcaria; Zeno X Gallery, Bruksela, Belgia). Wystawa w Galerii Naprzeciw w Poznaniu jest drugą indywidualną prezentacją jego twórczości w Polsce (pierwsza miała miejsce w maju b.r. w poznańskiej Galerii Muzalewska). Składają się na nią prace powstałe od początku lat 60. ubiegłego wieku do roku 1979, w którym artysta zmarł tragicznie w wypadku samochodowym. Nie jest to jednak typowa wystawa retrospektywna, lecz, jak twierdzi Weronika Trojańska, kuratorka pokazu, „mikrokosmos jego artystycznych opowieści, swoisty esej i miraż historii”. Zebrane instalacje i rysunki artysty mają na celu ukazanie tego twórcy, jako badacza „historycznej fikcji”, pragnącego za pomocą sztuki przeniknąć i zrozumieć jej tajemnicę. Poprzez bogactwo gromadzonych, komentowanych i interpretowanych motywów pochodzących z różnych czasoprzestrzennych wymiarów powszechnie znanej rzeczywistości, starał się zgłębić ich prawdziwe Istnienie. Zestawiając samotne „ja” marzyciela z potęgą kosmosu, poszukiwał istoty więzi człowieka ze światem. Utwierdzenia w nim wyobraźni.
Sominski wypracował szczególną strategię artystyczną. Używając tradycyjnych mediów (jak rysunek czy fotografia) wychodzi poza tradycyjnie rozumianą rolę artysty. Przyjmuje rolę historyka, archiwisty, opowiadacza historii, galerzysty, krytyka, projektanta wystaw, socjologa, kolekcjonera, wizjonera, magika.
Tworzy instalacje, w których do własnych obiektów włącza materiały archiwalne czy ready-mades. Jego prace to fuzja artystycznych i technologicznych eksperymentów. Oscylują na granicy sztuki i życia, historyczności i fikcji, prowadząc grę między autobiografią a zmyśleniem. Przypominają zebrane skarby i zabawki małego chłopca, rysunki szalonego inżyniera i konstruktora, pamiątki dziwnego podróżnika czy historyka. Mówiąc słowami J. Baudrillarda, skrywają nieobecność głębokiej rzeczywistości. Rozgrywają się na granicy obecności i nieobecności. Pełni i pustki. W punkcie przecięcia się marzeń z rzeczywistością. Uzmysławiają pragnienie ułudy i oszukują w bardzo przekonujący sposób, poprzez odkrywanie rzeczywistości.
Ksawery Sominski ur. 5 sierpnia 1923 roku w Milanówku koło Warszawy zm. W 1979 roku. Ukończył historię na Uniwersytecie w Antwerpii oraz tamtejszą Królewską Akademię Sztuk Pięknych. Prace artysty były prezentowane na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w prestiżowych galeriach i muzeach na świecie.
galeria NAPRZECIW
ul. Solna 4, UA Poznań,
wernisaż 24.10.2010 godz.12.00